Bepaal de bedrijfswaarde van jouw kinderdagverblijf
De kinderdagopvang is een branche met veel kleine spelers die vraagt om schaalvergroting. Er vinden dan ook veel transacties plaats binnen dit segment en diverse ketens (al dan niet gesteund door private equity) hebben hun groeistrategie helemaal ingericht op het overnemen van kleinere (en vaak wat zwakkere) broeders die worden geïntegreerd in een strak(ker) geleide organisatie.
De kans is dus aanwezig dat je als eigenaar van een kinderdagverblijf al eens bent benaderd met de vraag of je wel eens hebt nagedacht over de bedrijfsverkoop van jouw kinderdagverblijf. Een vraag waar dan al snel tegenaan gelopen wordt is die van waarde. Want welke prijs kan je eigenlijk vragen voor jouw kinderdagverblijf? In dit artikel zullen we toewerken naar een antwoord op die vraag, waarbij de verschillende overwegingen en waardedrijvers ook zullen worden benoemd: hiermee krijg je direct een indruk van de punten waarop jouw kinderdagverblijf wordt beoordeeld.
De markt van kinderdagopvang
In veel regio’s zien wij een verzadigde en concurrerende markt. Verzadigd omdat in de meeste gebieden een overschot aan kindplaatsen is. Deze conclusie wordt getrokken op basis van beschikbare LRK-plaatsen, de arbeidsdeelname en het gemiddelde gebruik.
Concurrerend omdat er in de meeste gebieden naast grote landelijke aanbieders een lappendeken aan kleinere aanbieders is die ieder met hun eigen profiel en prijsstelling ouders trachten te verleiden.
Onderliggende groeidrijvers van de kinderdagopvang zijn ouders die meer (beide) werken en een hogere kinderopvangtoeslag. Aan de andere kant zorgen strenger wordende kwaliteitseisen voor stijgende kosten die slechts deels kunnen worden vertaald in hogere opvangtarieven. Binnen de branche vinden veel veranderingen plaats en er worden de komende jaren nog meer veranderingen voorzien.
Als je dan bedenkt dat er in Nederland rond de 15.000 geregistreerde kinderdagopvang organisaties zijn, waarvan er niet meer dan 3.000 minimaal 2 personeelsleden hebben en waarvan slechts 100 kinderdagverblijven minimaal 50 personeelsleden hebben, dan heb je een goede indruk van de samenstelling van dit marktsegment. Het zal je dan ook niet verbazen dat de financiële weerbaarheid van veel kinderdagverblijven beperkt is.
De markt schreeuwt dan ook om consolidatie. En daar zijn veel investeerders en ketens handig op ingesprongen: dé trend binnen de branche is schaalvergroting en er vinden veel overnames plaats van (vooral) kleine kinderdagverblijven. De verwachting is dat dit een trend is die de komende jaren doorzet.
De strategie van grote kinderdagverblijven en investeerders
Grote ketens hebben als werkwijze om het kinderdagverblijf dat wordt ‘overgenomen’ om te vormen tot een van hun labels. De afgelopen jaren is dit een succesvolle strategie gebleken. Organisaties die financieel ongezond waren of die inhoudelijk een boost nodig hadden, zijn in korte tijd omgevormd tot aantrekkelijke en rendabele dochterorganisaties. Uiteraard sluit men met het label aan op de kracht van de bestaande organisatie, en wordt onderzocht wat men kunnen leren van de nieuwe partner en onderzoekt men de (latente) behoefte van de klant in een specifiek gebied.
Dit is gezien de beperkte marges in de sector en de breed gedeelde gedachte dat kinderopvang bereikbaar en betaalbaar moet zijn, noodzakelijk. Men doet dit door de interne bedrijfsvoering te standaardiseren en voortdurend te streven naar verbetering. Met een aantal krachtige labels is dit veel beter te realiseren dan dat per (kleine) organisatie onderscheidend vermogen moet worden opgebouwd.
Grote ketens hebben kortom een hogere mate van professionaliteit (vaak zelf met eigen interne opleidingen), meer carrièreperspectieven (dus interessanter voor werknemers) en een kostenstructuur die minder op de resultaten van lokale vestigingen drukt. Zo kan men de kosten aan een jurist die compliance met nieuwe wetgeving moet verifiëren verdelen over alle vestigingen in plaats van dat een individueel kinderdagverblijf deze kosten zelf alleen moet maken.
Waardedrijvers voor jouw kinderdagopvang
Voordat we op de daadwerkelijke calculatie terecht komen van de bedrijfswaarde van een kinderdagverblijf, zullen we eerst de zogenaamde 'waardedrijvers' in kaart brengen. Dit zijn de elementen die invloed hebben op de waarde van een kinderdagopvang, omdat ze een sterk effect (kunnen) hebben op de omzet(groei) of de kostenstructuur. Door te sturen op deze elementen kan de eigenaar (extra) waarde creëren met zijn of haar kinderdagverblijf. Het zijn dan ook voorname punten waar kopers en investeerders naar kijken bij een overname: ze bepalen de potentie!
- LRK registratie; de maximale goedgekeurde opvangcapaciteit geeft een goed beeld van het optimale verdienmodel van de locatie en geeft een indruk of de onderneming consistent aan alle overheidseisen voor kwaliteit voldaan heeft.
- Bezettingsgraad; hoeveel veel vraag is er naar kinderopvang op jouw locatie en is er een wachtlijst.
- Uitbreidingsmogelijkheden qua m2; is er nog ruimte voor uitbreiding op jouw locatie, dan kan dat een positieve invloed op jouw bedrijfswaarde hebben.
- Arbeidsparticipatie in een gebied; hoeveel ouders werken er in de omgeving van jouw locatie en hebben zij interesse in kinderopvang?
- Personeelsleden: hoeveel pedagogisch medewerkers zijn er werkzaam en hoe lang zijn ze al in dienst? Is er een groot verloop of hoog ziekteverzuim, dan kan dat nadelig zijn voor jouw bedrijfswaarde. Het liefste zien partijen vaste aanstellingen en een sterk team. Zodra een onderneming moet terugvallen op zzp-ers voor de kernactiviteiten, heeft dat een grote invloed op het verdienmodel van de onderneming.
- Onderscheidend vermogen; hoe onderscheidt jouw bedrijf zich van de concullega's? Biedt jij jouw klanten een extra service zoals bijvoorbeeld biologische voeding, een groene omgeving of een extra activiteiten programma en heb je daardoor een goede reputatie en tevreden klanten, dan wordt dat zeker gewaardeerd.
- Lokale markt; hoe ziet jouw lokale markt eruit, is het een kinderrijke omgeving en zijn er voldoende opvangplaatsen beschikbaar? Als er weinig plek is maar veel vraag, biedt dit een mooie perspectief voor een toekomstig verdienmodel van een geïnteresseerde koper.
Kinderdagverblijf waarde bepalen
Nu je weet wat de belangrijkste value drivers zijn van een kinderdagverblijf, gaan we naar de volgende stap kijken: het bepalen van de bedrijfswaarde van jouw bedrijf. Hier zijn meerdere waarderingsmethodes voor, waarvan we de twee meest gebruikte zullen uitlichten: de multiple berekening en de discounted cash flow calculatie.
De waarde van een kinderdagverblijf bepalen met een multiple
Een veelgebruikte manier om de bedrijfswaarde van een bedrijf te bepalen is middels een zogenaamde 'multiple'. Feitelijk is dit niets meer dan een factor keer de resultaten. Soms wordt er naar omzet gekeken, maar meestal (en logischer) is dat er naar de winst wordt gekeken. Zorg dat je hier wel de juiste definitie hanteert. Over het algemeen wordt er gewerkt met de EBITDA (earnings before interest, taxes, depreciation, and amortization).
Wij zien kinderdagverblijven over het algemeen worden verkocht met een multiple tussen de 4 en de 6 keer EBITDA. Hier moeten we wel een flinke slag mee om de arm houden, want zelf zijn we niet zo gecharmeerd van het 'waarderen' middels een multiple: want je relateert de waarde van je eigen kinderdagverblijf aan de transactiewaarde van een ander kinderdagverblijf en dan is de vraag of ze echt vergelijkbaar zijn. Met de waardedrijvers in gedachten: hebben beide kinderdagverblijven dezelfde groeipotentie bijvoorbeeld? En hoe zit het qua bedrijfsleeftijd en uitstroom van klanten en personeel? Kortom een kinderdagverblijf met objectief te bepalen meer groeipotentie, zou normaliter een hogere multiple mogen verwachten dan een kinderdagverblijf met minder potentie. Maar daar komt ook nog een stuk marktwerking en prijsvorming bij om de hoek kijken. Dat gezegd hebbende, een multiple geeft je natuurlijk wel degelijk een eerste indicatie en dat heeft in veel gevallen z'n nut. Voor een echte bedrijfswaardering moeten we echter verder kijken en dan kom je al snel bij de Discounted Cash Flow methodiek uit.
De waarde van een kinderdagverblijf bepalen met een Discounted Cash Flow (DCF)
Onder register valuators is de DCF de 'weapon of choice' wanneer het op bedrijfswaarderingen aankomt. De DCF wordt geprezen om het feit dat er niet alleen naar de historische rendementen van een bedrijf wordt gekeken, maar juist ook naar de toekomstige vrije kasstromen. Hiermee wordt de toekomstige waarde inzichtelijk. En dat is waar het om draait: kinderdagverblijven worden niet overgenomen voor de historische resultaten, maar voor de verwachte toekomstige (over)winsten!
Een DCF kan op verschillende manieren worden opgebouwd. Veelal zie je dat er in een waardering met meerdere scenario's wordt gewerkt en die kunnen zowel bottom-up vanuit de value drivers worden opgebouwd, als top-down vanuit de marktomvang en de marktvraag. De vrije kasstromen die volgen uit deze zorgvuldig opgebouwde prognoses worden vervolgens contant gemaakt aan de hand van een rendementseis.
Het zal duidelijk zijn dat hier de nodige subjectiviteit bij komt kijken, maar helaas is er niet zoiets als een 'objectieve bedrijfswaarde'. Wellicht dat dit ook verklaart waarom veel partijen in de praktijk graag terugvallen op de multiples. Zelf doen wij je graag de suggestie om toch een uitgebreide discounted cash flow calculatie te (laten) uitvoeren. In dat geval weet je in ieder geval zeker dat er goed naar je kinderdagverblijf is gekeken en wat er precies te grondslag ligt aan de uitgevoerde calculatie. Dit geeft buitengewoon handige handvatten voor toekomstige onderhandelingen met een potentiële koper omdat er echt inhoudelijk is gekeken naar alle value drivers en de echt unieke aspecten die jouw kinderdagverblijf waardevol maken. En als dat niet tot uiting komt in een solide bedrijfswaardering, dan kan je je afvragen of er wel echt waarde is gecreeërd.
Meer weten over de discounted cash flow?
Mocht je zelf een bedrijfswaardering nodig hebben voor jouw kinderdagverblijf, neem dan contact met ons op voor een vrijblijvende offerte.
