Overnameproces - Stap 1

Een goede voorbereiding is het halve werk. Dit is zeker het geval bij het verkopen van een bedrijf. Een goede voorbereiding bestaat uit het ordenen van de (financiële) administratie, in kaart brengen en automatiseren van de bedrijfsvoering, en identificeren van factoren die invloed hebben op de waarde van het bedrijf. Door waarde verhogende of verlagende factoren in de bedrijfsvoering tijdig te identificeren kunnen de nodige aanpassingen gemaakt worden, om zo de waarde te optimaliseren. Om een beeld te krijgen hoe je het beste kan starten begin je met de gratis intake-app op OvernameAdvies.nl. 

Het is belangrijk om de voorbereidingen met jouw boekhouder of accountant te bespreken. De boekhouder kan onder meer aangeven hoe de overname fiscaal het best vormgegeven kan worden.

De volgende aspecten komen vaak aan bod in de voorbereidingsfase:

De financiële administratie

Goede financiële administratie is de ruggengraat van een goedlopend bedrijf. Of het nu gaat om een duidelijk overzicht van inkomsten en uitgaven, de inrichting van de activa en passiva of de overweging van bedrijfsvorm, het is belangrijk hier inzicht in te hebben.

Nettowinst berekening

Het allerbelangrijkste is en blijven de prestaties van je bedrijf, en hoe deze tot uiting komen in de cijfers. Wanneer er naar de waarde van een bedrijf gekeken wordt speelt vooral de (netto) winst een leidende rol. Het is daarom van belang de nettowinst goed in kaart te brengen.

Vaak is het opschonen van de bedrijfskosten nodig om de nettowinst goed weer te geven aan de koper. Vooral in het (klein) MKB proberen accountant en eigenaar vaak de nettowinst te verminderen om de winstbelasting te verlagen. Uitgaves als een extra (zaken-) auto, telefoon en etentjes worden als bedrijfskosten gerekend. Hoewel de verhoging van de bedrijfskosten en de verlaging van de nettowinst voordelig uitpakt met betrekking tot de winstbelasting, zal een koper juist een hoge nettowinst willen zien. Het opschonen van de bedrijfskosten (het 'normaliseren'), en het daar bijhorende verhogen van de nettowinst, is hier van belang.

Let hier vooral op de component salaris: voor eenmanszaken en VOFs is de nettowinst direct het eigen salaris. Een koper zal willen weten welk deel van de winst kan worden gezien als gebruikelijk salaris (hiervoor wordt vaak een DGA-salaris aangehouden) en welk deel de echte overwinst bedraagt. Enkel dit tweede deel is van belang voor de bepaling van bedrijfswaarde. Het is dus belangrijk om dit zorgvuldig uit te werken in de pro forma resultaten.

De activa

Naast het opschonen van de bedrijfskosten is de indeling van de activa en passiva goed om te overwegen. Ben je bijvoorbeeld eigenaar van een duur bedrijfspand? Overweeg deze dan buiten de verkoop te houden en plaats deze in een losse B.V. Zo kan de nieuwe eigenaar de ruimte eventueel van je huren of kiezen voor een verhuizing. 

Bedrijfsvorm

Bij verkoop is een BV (Besloten Vennootschap) als werkmaatschappij met erboven een persoonlijk holding gewoonlijk het voordeligst: je verkoopt de werkmaatschappij en het bedrag wat gemoeid is met de overname komt onbelast in jouw holding (de zgn 'deelnemingsvrijsteling'). Daar kan je dan later mee verder investeren, pensioen opbouwen of iets anders. Voor de VOF en Eenmanszaak zijn bij verkoop de fiscale omstandigheden meestal minder goed. Uiteraard kan je deze omzetten naar een B.V., maar houd rekening met een termijn van 3 jaar voordat je kan profiteren van de deelnemingsvrijstelling. Je accountant kan helpen hier de beste weg in te vinden.

Het in kaart brengen en optimaliseren van de bedrijfsvoering

De ideale overname gaat met minimale onderbreking en weerstand gemoeid. De dagelijkse bedrijfsvoering gaat idealiter door zonder enig slag of stoot. Dit houdt in dat de afhankelijkheid van de dagelijkse bedrijfsvoering aan de eigenaar geminimaliseerd dient te worden. De handelingen die worden verricht en afhankelijk zijn van jou als eigenaar zullen duidelijk in kaart moeten worden gebracht. Zo kan de volgende eigenaar de bedrijfsvoering, met uitleg en de nodige documentatie, zo goed mogelijk voortzetten. Daarbij is het van belang het netwerk van het bedrijf, bestaande uit personeel, leveranciers, handelaren etc. tijdig in te lichten waar nodig. Zo zullen er ook met de betrokken partijen (hopelijk) geen onverwachte relatie breuken ontstaan. Tijdens de voorbereidingsfase kan je deze partijen alvast in kaart brengen. De daadwerkelijke informering kan je uiteraard beter uitstellen tot het moment dat een bedrijfsoverdracht concreter wordt.

Bedrijfsvoering optimaliseren

Voor de nieuwe eigenaar is het van groot belang dat je bedrijf na de overname gewoon door blijft lopen. Ben je zelf altijd de spin-in-het-web waar je bedrijf om draait? En kan het bedrijf niet zo doorgaan zonder jouw dagelijkse input en kennis? Dan zal je daar een oplossing voor moeten vinden.

De eerste stap voor het in kaart brengen van de onafhankelijkheid is het antwoorden van de volgend vraag: Kan je per jaar makkelijk 4 weken op vakantie? Zo ja, dan is dat een goed teken! Lukt dat niet? Dan is het tijd om de bedrijfsvoering te reorganiseren. Meestal betekent dit delen van verantwoordelijkheden en het distribueren van je huidige dagelijkse taken. Dat kan een heroverweging van bedrijfsprocessen beteknen. 

Bedrijfsdocumentatie

Voortbordurend op de bedrijfsvoering is het ook van belang dat de zaken die in je bedrijf gebeuren, gedocumenteerd zijn. Zo blijft het bedrijf doorlopen als je als oud-eigenaar buiten beeld bent, of wanneer personeel ziek wordt of vertrekt. Veel zaken die voor jou logisch lijken, omdat je het bedrijf door-en-door kent zijn voor een nieuwe eigenaar misschien niet zo logisch, zeker wanneer iemand van buiten je branche de nieuwe eigenaar wordt.

Personeel

Vaak wil je personeel nog niet direct vertellen dat je in een traject van verkoop zit. Dat is ook gebruikelijk. Wanneer je veel personeel in dienst hebt, zorg dan voor een goede mix van tijdelijke en vaste contracten. Hiermee creëer je een balans tussen niet teveel vaste personeelslasten, maar wel een goede kern zodat je bedrijfsvoering niet in gevaar komt.

Leveranciers

Voor de continuïteit van het bedrijf is de band met andere partijen, zoals leveranciers ook van belang. Vaak wordt in het MKB een leveranciersafspraak alleen met de hand bezegeld. Er staat dus niets van de inkoopprijs en de voorwaarden op papier. Dit kan een koper afschikken. Het is de taak als verkoper om te pijlen bij de leveranciers hoe deze staan tegenover de verkoop van je bedrijf. Daarbij is het belangrijk om het vervolg van de leveringen bij een nieuwe eigenaar ter sprake te brengen en het liefst vast te leggen. Over het algemeen ziet een koper graag de (prijs)afspraken in een overeenkomst of schriftelijke toezegging voordat de overname wordt bezegeld.

De bedrijfswaarde bepalen

De bedrijfswaarde rust op twee principes: het geld wat wordt verdient en het risico dat een bedrijf daarvoor neemt. Bij een overname worden beide aspecten in kaart gebracht. Echter is de bedrijfswaarde niet een statisch plaatje dat wordt opgemaakt tijdens het verkoopproces. Het kan ook dienen als kompas in de bedrijfsvoering. De bedrijfswaarde kan namelijk gemeten worden in waarde verhogende factoren, en hier kan op gestuurd worden. Wil je meer weten over het bepalen van bedrijfswaarde?

Sturen op waarde verhogende factoren

Om op waarde creatie te kunnen sturen is het van belang om de waarde verhogende factoren van je bedrijf in kaart te brengen. De waarde verhogende factoren zijn de elementen in je bedrijf die cruciaal zijn voor je succes en de bijbehorende geldstroom. Lever je een dienst? Dan is een waarde verhogende factor klanttevredenheid om dit een indicatie geeft van toekomstige klandizie. Lever je een product? Dan kun je denken aan conversie of het aantal terugkerende klanten. Deze factoren zijn cruciaal om zoveel mogelijk te meten zodat hierop gestuurd kan worden en als resultaat de waarde van het bedrijft verhoogt.

Risicobeperking

Naast het verhogen van de bedrijfswaarde, door je te richten op de waarde verhogende factoren, is het verkleinen van ondernemers risico even belangrijk. Risico’s hebben vaak te maken met de mate van afhankelijkheid aan partners (leveranciers, personeel, directie en afnemers). Belangrijk is om zoveel mogelijk alternatieven voor elke soort partner in kaart te brengen en waar mogelijk te onderhouden.

Zelf de waarde bepalen

Na registratie vind je in jouw account een app waarmee je zelf een indicatie kan krijgen van de bedrijfswaarde. In de kennisbank staan diverse artikelen over bedrijfswaarde en de verschillende manieren waarop deze kan worden bepaald: discounted cash flow, multiples, boekhoudkundige waarde.

Het verkoopmemorandum

In deze fase is het slim om alvast te starten met de verkoopbrochure van jouw bedrijf: het verkoopmemorandum. In dit document beschrijf je de geschiedenis, de kansen in de markt, hoe de organisatie in elkaar zit en wat de resultaten zijn. Dit document deel je normaal gesproken met potentiële kopers nadat ze een geheimhoudingsverklaring hebben getekend. Hiermee krijgen ze een goede eerste indruk van jouw bedrijf, op basis waarvan ze kunnen besluiten om het traject te vervolgen om te beëindigen. 

Let op: in dit document deel je niet de echte geheimen van de smid (zoals de hardlopers in je assortiment bijvoorbeeld). Verder is het goed om te beseffen dat je als verkoper een mededelingsplicht hebt. Spelen er zaken die (mogelijk) een negatieve impact op de waarde van jouw bedrijf zullen hebben? Dat zul je tijdig met potentiële kopers moeten delen. Kopers van hun kant hebben overigens ook een onderzoeksplicht. 

Start met fase 1 van jouw bedrijfsverkoop - De voorbereiding

De beste manier om te starten met de verkoop van jouw bedrijf is de intake die je op onze homepage start. Je hebt de keuze om direct zelf te starten met de digitale intake, of direct een intake in te plannen met een van onze adviseurs. Wij helpen je graag verder!