Overname van een GGZ instelling
De geestelijke gezondheidszorg (GGZ) in Nederland staat voor een periode van veranderingen en kansen. Met de toenemende aandacht voor mentale gezondheid en welzijn neemt ook de vraag naar gespecialiseerde GGZ-diensten toe. Als eigenaar van een GGZ instelling vraag je je misschien af hoe je op die toenemende vraag kan inspelen. Misschien is dit wel hét moment om jouw GGZ instelling te verkopen. Maar hoe gaat dat in z’n werk? Wat is de waarde van jouw GGZ instelling, hoe ga je kopers vinden, waar moet je op letten? In dit artikel gaan we in op dit soort vragen en meer. Lees hoe het verkopen van een GGZ instelling in z’n werk gaat.
Toenemende vraag en kansen voor GGZ instellingen
De GGZ-branche heeft de afgelopen jaren een toename in overname-activiteiten gezien. Van strategische fusies, zoals de fusie tussen Parnassia Groep en Antes, tot internationale overnames door bedrijven zoals het Franse Orpea: de markt voor GGZ instellingen is divers en dynamisch. De drijfveren voor dergelijke overnames variëren van verbreding van het zorgaanbod tot geografische expansie, en benadrukken de groeiende vraag naar geestelijke gezondheidszorg.
De verwachting is dat deze groeiende vraag niet van tijdelijke aard is, maar dat deze alleen maar verder zal toenemen in de komende jaren. De toenemende zorgvraag in combinatie met een krapper wordende arbeidsmarkt stuwt deze groei, terwijl er door de hele markt gezocht wordt naar manieren om de kwaliteit van de geestelijke gezondheidszorg te verbeteren.
Een onderscheidende GGZ instelling heeft tevreden cliënten en is financieel gezond
Voor GGZ instellingen is de kwaliteit van zorg en de tevredenheid van cliënten en hun naasten van groot belang. Gespecialiseerde behandelmethoden en een sterke focus op cliëntgerichte zorg kunnen een GGZ instelling onderscheiden in een competitieve markt. Daarnaast is het vanzelfsprekend belangrijk dat de instelling financieel gezond is. In de afgelopen jaren hebben meerdere GGZ instellingen hun aanbod flink teruggeschroefd of zijn zelfs helemaal gestopt, omdat het geld op was. Hier kunnen te hoge behandelkosten of te duur vastgoed aan ten grondslag liggen.
Aan een gebrek aan cliënten ligt het niet: In Nederland staan tienduizenden mensen op een wachtlijst voor behandeling. Maar het op peil houden van een aanbod met betaalbare behandelingen op een geschikte locatie met gekwalificeerd personeel met voldoende opbrengsten is een onderscheidende factor op zich.
Verkoop het liefst vanuit een gunstige positie
Het spreekt voor zich dat de verkoop het liefst start vanuit een gunstige positie: jouw GGZ instelling is financieel gezond, niet verwikkeld in conflicten of rechtszaken en de instelling beschikt over een set tevreden cliënten en naasten. Vanuit deze positie is de kans het grootst dat je een zo hoog mogelijke verkoopprijs weet te realiseren. Dat wil echter niet zeggen dat een GGZ instelling die niet aan deze voorwaarden voldoet ook niet verkocht kan worden. Integendeel: een tegenvallend resultaat kan óók een reden voor verkoop zijn. Kopers die potentieel zien of een schaalvoordeel denken te behalen zullen nog steeds geïnteresseerd zijn, maar de verkoopprijs zal lager liggen.
Voorbereiding op verkoop van een GGZ instelling
Wat de reden voor de verkoop van een GGZ instelling ook is, een grondige voorbereiding is het startpunt voor een succesvolle verkoop. Dit omvat het opstellen van een professioneel verkoopmemorandum dat de unieke waarde, cliënten-basis en toekomstperspectieven van de instelling belicht. Beschouw het verkoopmemorandum als een pitch die de sterke punten van jouw GGZ instelling benoemd, de kansen die je ziet in de markt voor jouw instelling, het personeel, het type cliënten, maar ook een blik op de toekomst: welke onontgonnen kansen zijn er nog voor jouw GGZ instelling? Vaak zorgt het werken aan een memorandum er al voor dat je de benodigde inzichten hebt om te bepalen of je echt tot verkoop over wilt gaan.
Wat is een GGZ instelling waard?
Bij het bepalen van de verkoopprijs van een GGZ instelling spelen meerdere factoren een rol. Vaak wordt gebruik gemaakt van een zogeheten EBITDA-multiple. Zo’n multiple is het getal waarmee je het EBITDA (Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortisation, ofwel operationele kasstroom) resultaat kunt vermenigvuldigen om tot een grove waardebepaling te komen. Hoe hoog die multiple is, hangt onder andere af van de omvang van de instelling. Voor kleinere instellingen worden lagere EBITDA-multiples betaald dan voor grotere, voornamelijk door de hogere risico's die kleinere instellingen met zich meebrengen.
De EBITDA-multiple varieert aanzienlijk binnen de gezondheidszorgsector. Voor MKB-ondernemingen in de Nederlandse gezondheidszorg lag deze multiple de afgelopen jaren rond de 6, wat aangeeft dat de sector een gezonde waardering geniet. Deze waardering reflecteert niet alleen de financiële gezondheid van de instellingen, maar ook hun potentieel voor toekomstige groei en stabiliteit.
In de context van de GGZ valt op dat de multiples een breed spectrum beslaan, van 2x tot 7x, afhankelijk van de grootte en specifieke kenmerken van de instelling. Dat betekent dat bij een EBITDA resultaat van bijvoorbeeld €300.000,- en een multiple van 4 de grove waardebepaling 4 x €300.000,- = €1.200.000,- is. Het is echter te kort door de bocht om te zeggen dat dit ook de daadwerkelijke verkoopprijs gaat zijn. Daar komt nog veel meer bij kijken. Eventuele schulden worden bijvoorbeeld nog van die prijs afgetrokken, terwijl overtollige liquide middelen er juist bij opgeteld worden.
Het onderscheid in waardering tussen kleinere en grotere instellingen benadrukt het belang van schaalvoordelen en operationele efficiëntie binnen de sector. Bovendien, door de specifieke uitdagingen en kansen in de GGZ, waaronder de belangrijke rol van gespecialiseerd personeel en de vele niches in het zorgaanbod, worden de waarderingen sterk beïnvloed door de unieke positionering van GGZ instellingen.
Belangrijk is dat de uiteindelijke verkoopprijs maatwerk is, waarbij kopers de kwaliteit en toekomstbestendigheid van de EBITDA grondig evalueren. Hierbij spelen factoren zoals de afhankelijkheid van de eigenaar, benodigde investeringen voor modernisering of uitbreiding, en de sterkte van contractuele relaties een doorslaggevende rol. De discussie over wat een verantwoorde winstgevendheid voor zorgondernemingen is, blijft bovendien een relevante factor in onderhandelingen en prijsbepaling.
Het verkopen van je GGZ instelling
Wanneer je besluit om je GGZ instelling te verkopen, is het van belang om methodisch te werk te gaan om het verkoopproces zo gestroomlijnd en effectief mogelijk te maken. Dit zijn grofweg de vijf belangrijkste stappen die je gaat doorlopen:
- Stap 1 - Voorbereiding: een goede voorbereiding is essentieel. Start met het verzamelen van alle relevante documentatie, zoals financiële overzichten, belastingaangiften en contracten met zorgverzekeraars. Zorg ervoor dat je instelling er voor potentiële kopers aantrekkelijk en operationeel efficiënt uitziet. Dit kan inhouden dat je bepaalde operationele processen moet finetunen en eventuele juridische of financiële issues moet adresseren alvorens verder te gaan.
- Stap 2 - Aanbieden: het officieel aanbieden van je GGZ instelling begint met het creëren van een verkoopmemorandum, dat de sterke punten, kansen en financiële gezondheid van je organisatie belicht. Overweeg of je je instelling publiekelijk wilt aanbieden, of dat je de voorkeur geeft aan het inschakelen van een gespecialiseerde bemiddelaar of adviseur die discreet geschikte kopers benadert.
- Stap 3 - Promotie: in deze fase ligt de focus op het verhogen van de zichtbaarheid van je verkooppropositie. Dit kan variëren van het plaatsen van advertenties op platforms die gespecialiseerd zijn in zorginstellingen tot het direct aanspreken van potentiële kopers binnen je netwerk of binnen de GGZ sector. Het doel is om een breed spectrum aan geïnteresseerde en gekwalificeerde kopers te bereiken.
- Stap 4 - Onderhandeling: zodra er geïnteresseerde kopers zijn die zich melden, start de onderhandelingsfase. Dit is een belangrijk moment waarop biedingen worden geëvalueerd en besproken. Het is belangrijk om helder te communiceren en open te staan voor onderhandeling om tot een overeenkomst te komen die voor beide partijen acceptabel is.
- Stap 5 - Overdracht: de laatste stap is de effectieve overdracht van de GGZ instelling aan de nieuwe eigenaar. Dit proces omvat het afronden van alle juridische documenten, het overdragen van contracten en licenties, en het regelen van de financiële afwikkeling. Een zorgvuldige afhandeling is vereist om een vlotte overgang voor zowel koper als verkoper te waarborgen. Niet onbelangrijk is ook om de zorgplicht die GGZ instellingen hebben in ogenschouw te nemen. Dat betekent dat lopende zorg niet zomaar onderbroken mag worden.
Door deze stappen te volgen, kun je de verkoop van je GGZ instelling op een gestructureerde en efficiënte wijze benaderen. Dit vergroot de kans op een succesvolle verkoop.
OvernameAdvies
Door de groeiende vraag en de dynamiek van de markt kan de verkoop van een GGZ instelling lucratief zijn. Een grondige voorbereiding, deskundige begeleiding en een duidelijk begrip van de waarde en marktpositie van de instelling zijn belangrijk voor een succesvolle verkoop. Met de juiste aanpak kan de verkoop van een GGZ instelling gunstig zijn voor de verkoper en tegelijkertijd bijdragen aan de verdere ontwikkeling en verbetering van de geestelijke gezondheidszorg in Nederland.
OvernameAdvies kent elk aspect van het verkoopproces van een GGZ instelling, van de initiële voorbereiding tot de definitieve overdracht. Ons gespecialiseerde team biedt op maat gemaakte begeleiding, afgestemd op jouw specifieke situatie en ambities, met een grondige kennis van de GGZ-sector en toegang tot een breed netwerk van potentiële kopers. Twijfel je over hoe je de verkoop van een GGZ instelling moet aanpakken? Aarzel dan niet om contact op te nemen met OvernameAdvies of meer te ontdekken over hoe we je kunnen assisteren bij het succesvol verkopen van jouw GGZ instelling.
