Familiebedrijven & Bedrijfsoverdracht

Uit onderzoek van het CBS blijkt dat 47% van de ondernemingen in Nederland die langer dan 30 jaar bestaan een familiebedrijf zijn. Natuurlijk zou je kunnen zeggen dat in theorie er geen verschil bestaat tussen een familiebedrijf en een regulier ander bedrijf. De regelgeving blijft immers hetzelfde. Toch is het zo dat in de praktijk het er toch nét iets anders aan toe gaat. Er zijn ander soort dynamieken die binnen een familiebedrijf bestaan en waar rekening mee gehouden moet worden. In dit artikel worden 5 algemene aandachtspunten in detail beschreven. 

1. Een Raad van Advies kan het verschil maken

In het ideale scenario zou, naast het succesvol maken van de onderneming, zijn om generatie op generatie de onderneming door te kunnen geven binnen de eigen familie. Hier hangt echter een nadeel aan: niet iedereen zal dezelfde kennis hebben of hetzelfde vermogen om op lange termijn beslissingen te maken. Het kan daarom extra aantrekkelijk zijn voor familiebedrijven om een Raad van Advies in te schakelen voor advies. Zij zullen op proactieve wijze een rol innemen binnen de onderneming. Met de goede kennis en expertise kan dit een steun in de rug zijn van een familiebedrijf. Door middel van controle, advies, en een goede stimulatie kan er wat dat betreft een extra verschil gemaakt worden de generatie op generatie een stuk continuïteit biedt.

2. Gekwalificeerde werknemers

Het is meestal niet mogelijk om alléén familie binnen een onderneming te laten werken. Dit kan komen door een gebrek aan familieleden of het feit dat niet altijd de geschikte persoon gevonden kan worden binnen de familie. Het is daarom belangrijk om ook een netwerk op te bouwen buiten de onderneming. Een nadeel hieraan kan zijn dat je de grootste talenten moeilijk binnenkrijgt. Het beeld bestaat namelijk dat het voor een buitenstaander moeilijk is om in de hoogste posities te komen van een authentiek familiebedrijf. Dit kan tot spanningen leiden, met als gevolg dat werknemers van buitenaf zich minder gewaardeerd voelen en weinig groeimogelijkheden hebben. Daarom is het belangrijk om een goed systeem in te voeren waar de mogelijkheden voor externe werknemers gewaarborgd worden.

3. Financiering

Familiebedrijven proberen veelal conservatief om te gaan met externe financiering. Dit kan te maken hebben met het feit dat vooral in Nederland banken minder snel leningen lijken te verstrekken aan (vooral de kleinste) familiebedrijven. Bij deze bedrijven mist in de praktijk vaker een gedegen businessplan en onderbouwde overzichten van de cijfers. En ook de overige administratie is relatief gezien minder vaak op orde. Het is daarom belangrijk, vooral wanneer een familiebedrijf een grote stap vooruit wil zetten, om zo goed mogelijk alle financiën op orde te hebben en niet alleen binnen de familiekring overeenstemming te bereiken.

4. Relaties binnen een familiebedrijf

Een ander verschil tussen een commercieel bedrijf zonder familiebanden en een familiebedrijf is het feit dat het voor familiebedrijven moeilijker kan zijn om de ‘business side’ en persoonlijke relaties te onderscheiden. Discussies kunnen al snel erg persoonlijk worden en daardoor tot conflicten leiden die erger zijn dan bij alléén een zakelijke relatie. Er moet daarom extra goed gelet worden op de afspraken die aan het begin gemaakt worden. Door goede afspraken en een duidelijke hiërarchie vast te leggen worden onnodige spanningen voorkomen, en daarmee een eventuele breuk in zowel de zakelijke relatie als persoonlijke relatie.

5. Succesvolle overdracht van een familiebedrijf

Binnen de familiebedrijven zullen bedrijfsopvolgingen goed geregeld moeten worden. Het is immers de bedoeling dat toekomstige familieleden de onderneming overnemen. Het is daarom essentieel om de juridische en fiscale aspecten goed op orde te hebben. Met een gedegen basis kun je dan namelijk in situaties die niet voorzienbaar zijn snel in actie komen. Er wordt hierbij naar verschillende zaken gekeken:

• De juridische structuur van een onderneming moet geschikt zijn voor de overdracht. Dit voorkomt belastingheffingen die onnodig zijn.
• Vaststellen of de beoogde opvolger geschikt is om het succes van de onderneming voort te zetten. Hierbij kunnen er plannen gemaakt worden in de voorbereidingsfase om de ontwikkelingen van de opvolger op peil te houden.
• Een financieringsplan voor de opvolging - Transparantie binnen de familie. Het moet duidelijk zijn wie de opvolgers zijn.
• Zorgen dat de testamenten aansluiten op de beoogde situatie die in de toekomst bereikt wordt.

OvernameAdvies

Al met al is het dus bijzonder belangrijk om de dynamiek die bestaat binnen een familiebedrijf goed in de gaten te houden. Dit zorgt voor succes in zowel zakelijk opzicht, als in persoonlijk opzicht. De aandachtspunten zoals hierboven beschreven dragen bij aan de continuïteit van een succesvol familiebedrijf. Deze punten hebben één ding gemeen: een goede basis leggen waarbij eerlijkheid en een goed overzicht centraal staan.