Je gaat een bedrijf verkopen. Wat zijn je BTW-verplichtingen dan?
Wanneer een bedrijf wordt verkocht, dan wordt de transactie via een aandelentransactie (B.V.) of een activa-transactie (B.V., eenmanszaak, VOF) voltrokken. In het geval van en B.V. worden de aandelen overgedragen en hiermee alle bezittingen, schulden, rechten en verplichtingen van deze onderneming. In het geval van een VOF, eenmanszaak en soms ook een B.V. worden alleen de activa (en mogelijk passiva) overgedragen. Denk hierbij aan leverancierscontacten, klantenlijst, voorraad, inventaris, mailinglijsten, website etc.
Bij een aandelentransactie is er per definitie sprake van een overgang van onderneming en bij een activatransactie kán er sprake zijn van een overgang van onderneming. En juist dit element is van belang om te bepalen of BTW van toepassing is bij een bedrijfsovername of niet:
Overgang van onderneming
Het is niet altijd eenvoudig om vast te stellen of er sprake is van een overgang van onderneming, maar in het algemeen kan je aannemen dat wanneer er sprake is van de overname van alle ondernemingsactiviteiten (inventaris, website, goodwill, bedrijfsnaam, merken, voorraad, eventueel pand – alle benodigde zaken om de onderneming onder eenzelfde identiteit op een vergelijkbare basis voort te zetten) dat er sprake is van een overgang van onderneming. Er wordt in dit geval wel gesproken van een 'artikel 37d-overdracht'.
Artikel 37d bedrijfsoverdracht
In de wet wordt gesproken van 'overgang van een algemeenheid van goederen', waarbij er van rechtswege geen BTW is verschuldigd. Deze regeling is geen keuzemogelijkheid: Indien aan de voorwaarden van de regeling wordt voldaan, dan is deze per definitie van toepassing, ongeacht of koper en verkoper daar rekening mee houden.
Uit rechtspraak over het onderwerp valt af te leiden dat er voor een overgang van onderneming sprake moet zijn van zaken en/of rechten die samen (geheel of een gedeelte van) een onderneming vormen, waarmee een onafhankelijke economische activiteit kan worden uitgeoefend.
Met andere woorden, de verkoper exploiteert een onderneming, waarmee de koper geheel of gedeeltelijk doorgaat. Bij een dergelijke bedrijfsovername moet de verkoper dus geen BTW aan koper in rekening brengen.
Als er dus slechts enkele activa worden verkocht: bijvoorbeeld alleen de voorraad of een klantenlijst, dan is er dus geen sprake van overgang van onderneming.
De positie van het personeel speelt overigens nog een speciale rol in het geval van overgang van onderneming en dat hebben we in dit kennisbank artikel uitgewerkt.
BTW bij bedrijfsoverdracht
Op het moment dat er is vastgesteld of er sprake is van overgang van onderneming, is het ook duidelijk of BTW van toepassing is. Indien het antwoord ja is, dan hoeft er geen BTW te worden geheven over de overnamesom. Verkoper brengt dus geen BTW in rekening en koper vordert deze niet terug van de belastingdienst. Dit geldt voor de volledige overnamesom, inclusief de overgenomen voorraden.
En als er is vastgesteld dat er geen sprake is van overgang van onderneming (er wordt bijvoorbeeld alleen inventaris, een voertuig of voorraad overgenomen) dan is de verkoper wel verplicht BTW te heffen en koper kan deze terugvorderen van de belastingdienst.
Waarom is BTW bij een bedrijfsovername belangrijk?
Als een verkoper er onterecht van uitgaat dat hij activa levert volgens het principe overgang van onderneming, maar dat achteraf niet zo blijkt te zijn, dan loopt hij het risico van een naheffing. En andersom, als de verkoper onterecht wel BTW in rekening brengt, dan loopt de koper het risico op een naheffing vanwege aftrek onterecht berekende BTW!
Overname van verhuurd vastgoed
Afsluitend is het nog goed om te realiseren dat er ook sprake is van een ‘overgang van een algemeenheid van goederen’ indien een verkoper vastgoed in verhuurde staat overdraagt. De verhuur van vastgoed kwalificeert namelijk als ondernemerschap m.b.t. de BTW.
Interessant in dit kader is dat bij de overname van verhuurd vastgoed het principe 'koop breekt geen huur'geldt, zodat een koper zittende huurders automatisch ook overneemt inclusief de geldende rechten en plichten van de geldende huurovereenkomst.
